ارزیابی نقش تنظیم اسمزی دانه گرده، محتوای آب نسبی و تراکم روزنه در تحمل خشکی در ۴۰ رقم گندم نان (triticum aestivum l.)

نویسندگان

مریم نظری

دانشگاه شهید باهنر کرمان و روح اله عبدالشاهی

دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

به منظور بررسی تأثیر توانایی تنظیم اسمزی دانه گرده، محتوای نسبی آب برگ و تراکم روزنه در واحد سطح برگ پرچم بر تحمل خشکی 40 رقم گندم نان و ارتباط آن ها با عملکرد دانه، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. توانایی تنظیم اسمزی در دانه گرده با استفاده از نسبت مساحت تصویر دانه های گرده در شرایط تنش خشکی (محلول 50 درصد، 12- مگاپاسکال) به شرایط بدون تنش (محلول 30 درصد، 2- مگاپاسکال) پلی اتیلن گلایکول6000 اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش خشکی و رقم بر عملکرد دانه و صفات فیزیولوژیک ارقام گندم معنی دار بود. تنش خشکی باعث کاهش 33 درصدی عملکرد دانه، کاهش 4/15 درصدی محتوای آب نسبی برگ و افزایش 21 درصدی تراکم روزنه در واحد سطح برگ شد. توانایی تنظیم اسمزی دانه گرده در ارقام آذر2، دز، آزادی، هامون، کرج3، سبلان، امید و تجن بیشتر از یک بود و به عنوان ارقام دارای توانایی اسمزی شناخته شدند. تنظیم اسمزی دانه گرده همبستگی بالایی با عملکرد دانه در شرایط تنش داشته (r = 0.41**) از این رو به طور مستقیم باعث افزایش عملکرد در شرایط تنش خشکی شد. جهت ارزیابی تحمل خشکی ارقام گندم مورد بررسی از شاخص تحمل تنش (sti) استفاده شد. بر اساس این شاخص، رقم آذر2 مقاوم ترین رقم به خشکی شناسایی شد. این رقم دارای بیشترین توانایی تنظیم اسمزی دانه گرده نیز بود، بنابراین به نظر می رسد که یکی از سازوکارهای تحمل به خشکی در این رقم، توانایی تنظیم اسمزی دانه گرده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی نقش تنظیم اسمزی دانه گرده، محتوای آب نسبی و تراکم روزنه در تحمل خشکی در 40 رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)

به منظور بررسی تأثیر توانایی تنظیم اسمزی دانه گرده، محتوای نسبی آب برگ و تراکم روزنه در واحد سطح برگ پرچم بر تحمل خشکی 40 رقم گندم نان و ارتباط آن‌ها با عملکرد دانه، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. توانایی تنظیم اسمزی در دانه گرده با استفاده از نسبت مساحت تصویر دانه‌های گرده در شرایط تنش خشکی (محلول 50...

متن کامل

برآورد توانایی تنظیم اسمزی بر اساس پاسخ دانه های گرده به تنش خشکی در ارقام گندم نان ((Triticum aestivum L.

در یک آزمایش گلدانی سی و سه رقم گندم از لحاظ توانایی تنظیم اسمزی، با استفاده از نسبت مساحت تصویر دانه‌های گرده در شرایط تنش خشکی و بدون تنش مقایسه شدند. دانه‌های گرده بوته‌های رشد یافته در شرایط بدون تنش، در محلول‌های 30% و50% پلی‌اتیلن‌گلیکول (6000) قرار گرفته و پس از تهیه تصاویر میکروسکوپی دیجیتالی مساحت آنها با روش آنالیز تصویر اندازه‌گیری شد. در یک آزمایش مزرعه‌ای نیز عملکرد دانه این ارقام ...

متن کامل

برآورد توانایی تنظیم اسمزی بر اساس پاسخ دانه های گرده به تنش خشکی در ارقام گندم نان ((triticum aestivum l.

در یک آزمایش گلدانی سی و سه رقم گندم از لحاظ توانایی تنظیم اسمزی، با استفاده از نسبت مساحت تصویر دانه های گرده در شرایط تنش خشکی و بدون تنش مقایسه شدند. دانه های گرده بوته های رشد یافته در شرایط بدون تنش، در محلول های 30% و50% پلی اتیلن گلیکول (6000) قرار گرفته و پس از تهیه تصاویر میکروسکوپی دیجیتالی مساحت آنها با روش آنالیز تصویر اندازه گیری شد. در یک آزمایش مزرعه ای نیز عملکرد دانه این ارقام ...

متن کامل

غربال ارقام گندم نان برای قابلیت انتقال مجدد، محتوای نسبی آب برگ و تنظیم اسمزی در شرایط تنش خشکی

خشکی یکی از مهم‌ترین تهدیدهای جهانی برای تولید گندم است. به‌منظور شناسایی صفات فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به تنش خشکی، تعداد 52 رقم گندم نان در دو شرایط عادی و تنش خشکی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه کشت شده و صفات مورد نظر اندازه‌گیری شدند. همچنین، در آزمایش گلدانی تنظیم اسمزی این ارقام در مرحله گیاهچه‌ای بررسی شد. نتایج نشان داد ارقام استار و بزوستایا دارای بالاترین میزان...

متن کامل

بررسی توارث نمرۀ تحمل به تنش خشکی در گندم نان (Triticum aestivum L.)

    برای افزایش تحمل به خشکی در گندم نان طراحی یک برنامة صحیح به‌نژادی با توجه به چگونگی توارث و عمل ژن‌های مرتبط با این صفت لازم است. در این آزمایش نه رقم گندم نان به همراه نتاج 2F به‌دست‌آمده از آنها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو شرایط عادی (نرمال) و تنش خشکی ارزیابی شدند. شاخص‌های حساسیت/تحمل تنش برای ژنوتیپ‌های مورد بررسی، محاسبه شدند و نمرة تحمل به تنش (STS) با استفاده از مقادیر ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
علوم زراعی ایران

جلد ۱۵، شماره ۳، صفحات ۲۲۲-۲۳۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023